EnglishViệt Nam đang khẳng định vị thế hàng đầu trong khu vực ASEAN về phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng điện mặt trời mái nhà. Với hơn 100.000 hệ thống đã được lắp đặt, nguồn năng lượng này không chỉ đóng góp gần 50% tổng công suất điện mặt trời mà còn ghi dấu ấn quan trọng trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Điều kiện lý tưởng thúc đẩy phát triển điện mặt trời
Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển điện mặt trời nhờ nguồn bức xạ mặt trời cao, trải đều khắp cả nước. Đặc biệt, chi phí nhân công thấp và thiết bị được sản xuất trong nước giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư. Những yếu tố này kết hợp với sự hoàn thiện các văn bản pháp lý mới, như Nghị định 80/2024/NĐ-CP về cơ chế hợp đồng mua bán điện trực tiếp và Nghị định 135/2024/NĐ-CP về điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu, đã tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường.
Từ năm 2020 đến nay, Việt Nam đã đưa vào vận hành khoảng 17 GW công suất điện mặt trời, giúp Việt Nam nằm trong top đầu khu vực ASEAN về phát triển năng lượng sạch. Đáng chú ý, dự án Điện Mặt Trời Mái Nhà trong ngành Thương mại và Công nghiệp (CIRTS), do Tổ chức Hợp tác Quốc tế GIZ và Cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo phối hợp thực hiện, đã đóng góp không nhỏ vào thành công này. Dự án được tài trợ bởi Bộ Hợp tác và Phát triển Kinh tế CHLB Đức (BMZ) và triển khai từ tháng 2/2021 đến tháng 1/2025.
Mục tiêu của dự án CIRTS là tăng cường năng lực tích hợp điện mặt trời mái nhà vào lưới điện, giải quyết các vấn đề kỹ thuật và hành chính liên quan. Dự án không chỉ hỗ trợ xây dựng hệ thống điện sạch, tiết kiệm mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng và an toàn cháy nổ.
Dự án CIRTS đã mang lại nhiều kết quả nổi bật bao gồm hướng dẫn vận hành và bảo dưỡng hệ thống nhằm duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ. Đồng thời, dự án hỗ trợ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cải thiện khả năng điều phối, giảm thiểu cắt giảm sản lượng điện và quản lý hiệu quả các nguồn năng lượng phân tán.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc tăng cường độ chính xác trong dự báo sản lượng điện mặt trời và cải thiện sự phối hợp giữa các đơn vị vận hành hệ thống truyền tải và phân phối điện. Các biên bản ghi nhớ và thỏa thuận hợp tác chia sẻ dữ liệu đã được ký kết để tối ưu hóa dự báo phụ tải và sản lượng điện mặt trời.
Sự bùng nổ của hơn 100.000 hệ thống điện mặt trời mái nhà là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng và cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy năng lượng tái tạo. Việc phát triển điện mặt trời mái nhà không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần xây dựng một hệ thống năng lượng bền vững, phù hợp với mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu. Với sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế và những chính sách thuận lợi, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những trung tâm phát triển năng lượng tái tạo hàng đầu trong khu vực.