Trong dự án điện mặt trời (áp mái, mái xưởng hoặc mặt đất), sai số giữa bản vẽ thiết kế và thi công thực tế nếu không kiểm soát có thể gây lãng phí hiệu suất, ảnh hưởng độ bền của hệ thống hoặc dẫn tới chi phí sửa chữa cao. Những sai lệch nhỏ như góc nghiêng, khoảng cách giữa tấm pin, hướng tấm pin, vị trí thoát nước hay đường cáp có thể làm giảm năng lượng thu được, gây tụ điện nóng, hoặc tạo bóng che không mong muốn.
Đối với doanh nghiệp, khi đầu tư điện mặt trời, sai số này không chỉ ảnh hưởng kỹ thuật mà còn ảnh hưởng đến thời gian hoàn vốn, chi phí vận hành, và uy tín thương hiệu khi hệ thống không đạt hiệu suất kỳ vọng.
Những sai số phổ biến trong thi công hệ thống điện mặt trời mái nhà
Một số sai số thường gặp giữa thiết kế và thi công trong dự án năng lượng mặt trời:
- Sai lệch vị trí & hướng tấm pin: Do mái thực tế có kết cấu khác với các thông số mô hình, hoặc do điều kiện chống thấm, khe kỹ thuật khi thi công.
- Sai số khoảng cách giữa các hàng pin / hàng ray: Khi thực tế đặt ray hoặc khung đỡ không trùng với khoảng cách đã thiết kế, dễ gây bóng che hoặc thiếu luồng gió làm mát.
- Sai lệch góc nghiêng: Thi công thực tế mái phẳng, mái nghiêng có chỗ cao thấp, dẫn đến các tấm pin không nghiêng đúng góc tối ưu để nhận sáng.
- Sai kỹ thuật đấu nối dây & vị trí thiết bị điện: Dây dẫn quá dài hoặc đường đi không đúng thiết kế, gây tổn thất điện áp cao hơn tính toán.
- Thay đổi kết cấu mái hoặc chèn bổ sung không thông báo thiết kế ban đầu: Ví dụ mái chịu lực bổ sung, vị trí cấu kiện mới khiến sự bố trí ban đầu bị thay đổi.

Các biện pháp kiểm soát sai số dự án điện năng lượng mặt trời
Để hạn chế các sai lệch giữa thiết kế – thi công, các đơn vị thực hiện dự án nên áp dụng các biện pháp sau:
- Khảo sát mái thực tế chi tiết & bản vẽ As-Built
Trước khi triển khai thi công, cần đo đạc mái thực tế (độ phẳng, tải trọng, kết cấu chịu lực, vị trí cột, dầm…) và cập nhật bản vẽ As-Built để điều chỉnh thiết kế sao cho sát thực tế. - Dự phòng sai số trong thiết kế
Thiết kế cần dự trù sai số nhỏ (± vài cm) cho việc lắp đặt, có khoảng đệm cho đường ray & khe kỹ thuật. Thiết kế nên linh hoạt để dễ điều chỉnh khi thi công.

- Kiểm soát bản vẽ thi công & trình duyệt kỹ thuật trước thi công
Mỗi bước thay đổi hay điều chỉnh nên được xem xét kỹ lưỡng giữa đội thiết kế – giám sát để đảm bảo không phá vỡ quy mô hiệu suất ban đầu. Mọi thay đổi phải có ký duyệt. - Giám sát hiện trường chặt chẽ
Kỹ sư giám sát cần kiểm tra tiến trình theo bản vẽ, so sánh thực tế – thiết kế, phát hiện sai lệch sớm và yêu cầu xử lý kịp thời. Có bảng kiểm tra (checklist) cho từng hạng mục ray, tấm pin, khoảng cách, đường dây, chống thấm. - Hiệu chỉnh sau nghiệm thu thử nghiệm
Trước khi vận hành chính thức, chạy thử hệ thống, đo I-V Curve tấm pin, kiểm tra hiệu suất từng phần. Nếu phát hiện vùng công suất thấp hoặc mất cân đối, có thể dịch chuyển, điều chỉnh hướng hoặc loại bỏ tấm bị lỗi. - Sử dụng giám sát từ xa & phân tích dữ liệu thời gian thực
Hệ thống giám sát (SCADA hoặc hệ thống giám sát PV) giúp phát hiện nhanh khu vực có sai số hiệu suất so với thiết kế. Việc này hỗ trợ đánh giá sai lệch dẫn đến lỗ hiệu suất và đưa ra biện pháp xử lý sớm.

Lợi ích khi kiểm soát sai số tốt
Khi sai số được kiểm soát chặt chẽ, doanh nghiệp nhận được các lợi ích:
- Hệ thống đạt hiệu suất gần với thiết kế ban đầu → tối đa điện thu được → giảm thời gian hoàn vốn
- Giảm chi phí sửa chữa, bảo hành do sai lỗi kỹ thuật nhỏ
- Độ tin cậy và độ bền hệ thống cao hơn, giảm rủi ro tổn thất
- Thương hiệu uy tín hơn khi hệ thống vận hành đúng cam kết, có số liệu minh bạch

Là đơn vị chuyên thiết kế – thi công – giám sát điện mặt trời, INS Energy luôn đặt kiểm soát sai số giữa thiết kế và thi công làm tiêu chí chất lượng hàng đầu. Mỗi dự án đều áp dụng quy trình kiểm tra nội bộ nghiêm ngặt, giám sát hiện trường sát sao để phát hiện và điều chỉnh sai lệch ngay khi mới xuất hiện.
Nếu bạn đang chuẩn bị triển khai một dự án điện mặt trời và muốn đảm bảo hệ thống vận hành hiệu quả, hãy liên hệ INS Energy để nhận tư vấn chi tiết về kiểm soát sai số, quy trình nghiệm thu và tối ưu hiệu suất cho hệ thống của bạn.
