EnglishTrong các dự án điện mặt trời áp mái công nghiệp, công tác bảo trì – bảo dưỡng định kỳ đóng vai trò quan trọng giúp duy trì hiệu suất, tuổi thọ và đảm bảo an toàn cho người vận hành. Tuy nhiên, do đặc thù lắp đặt trên mái cao, tiếp xúc điện áp lớn và chịu tác động thời tiết khắc nghiệt, việc bảo trì hệ thống điện mặt trời phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình an toàn nghiêm ngặt.
Yêu cầu bắt buộc về an toàn khi bảo trì hệ thống điện mặt trời
Theo hướng dẫn của QCVN 01:2020/BCT và TCVN 7447-7-712:2016, mọi hoạt động bảo trì, vệ sinh hoặc kiểm tra thiết bị điện mặt trời đều phải đảm bảo các yếu tố sau:
- Ngắt điện và cô lập nguồn điện trước khi tiến hành bất kỳ thao tác nào trên tấm pin hoặc inverter.
- Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) gồm dây an toàn, giày cách điện, găng tay cao su, mũ bảo hộ, kính chống chói.
- Không thực hiện bảo trì khi trời mưa, ẩm ướt hoặc bề mặt mái trơn trượt, để tránh nguy cơ điện giật hoặc ngã cao.
- Kiểm tra điện áp dư trên bề mặt mô-đun pin trước khi vệ sinh hoặc tháo lắp.
Nhân sự thực hiện phải được đào tạo an toàn điện mặt trời theo tiêu chuẩn nghề nghiệp, có chứng chỉ về làm việc trên cao và tuân thủ quy định nội bộ của doanh nghiệp.
Quy trình kỹ thuật khi bảo trì hệ thống điện mặt trời
Theo thông lệ bảo trì tiêu chuẩn (O&M), hệ thống điện mặt trời nên được kiểm tra định kỳ 2-3 lần mỗi năm, bao gồm các hạng mục kỹ thuật chính sau:
- Kiểm tra mô-đun pin: phát hiện nứt vỡ, bám bụi, tổn hao kết nối, kiểm tra nhiệt độ bề mặt bằng camera hồng ngoại (IR).
- Kiểm tra dây dẫn và đầu nối (MC4): đảm bảo tiếp xúc chặt, không oxy hóa, đo điện trở cách điện bằng megger.
- Kiểm tra inverter: theo dõi thông số dòng – áp – công suất, cập nhật firmware, vệ sinh bộ lọc gió và kiểm tra cáp DC/AC.
- Kiểm tra khung giá và bulong: siết chặt định kỳ, chống rỉ sét và xử lý vị trí mái bị thấm nước.
Toàn bộ dữ liệu kiểm tra phải được lưu trữ và báo cáo định kỳ cho chủ đầu tư hoặc đơn vị vận hành (O&M). Việc này giúp theo dõi hiệu suất suy giảm (degradation rate) của hệ thống và đảm bảo an toàn lâu dài.
Các rủi ro tiềm ẩn nếu bảo trì không đúng quy trình
Việc bỏ qua quy trình bảo trì hoặc thực hiện không đúng kỹ thuật có thể dẫn đến:
- Giảm hiệu suất hệ thống từ 5-10% mỗi năm do bụi bẩn, điểm nóng (hotspot) hoặc lỗi tiếp xúc.
- Tăng nguy cơ cháy nổ tại đầu nối DC nếu tiếp xúc lỏng hoặc dây dẫn bị hư hại.
- Rò điện ra khung pin hoặc mái tôn, gây nguy hiểm cho người lao động và ảnh hưởng đến kết cấu nhà xưởng.
- Mất hiệu lực bảo hành thiết bị nếu quy trình bảo trì không tuân thủ tiêu chuẩn nhà sản xuất.
Vì vậy, công tác bảo trì cần được xem như một phần của vận hành kỹ thuật, chứ không chỉ là vệ sinh định kỳ.
Giải pháp an toàn và tối ưu cho doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thể ứng dụng hệ thống giám sát vận hành (Monitoring system) để phát hiện sớm bất thường, từ đó chủ động lên kế hoạch bảo trì. Ngoài ra, nên:
- Ký hợp đồng O&M chuyên nghiệp với đơn vị có kinh nghiệm thực tế, được đào tạo an toàn và được cấp phép bởi EVN hoặc Bộ Công Thương.
- Lập nhật ký bảo trì kỹ thuật số, lưu trữ toàn bộ hình ảnh, dữ liệu, biên bản kiểm tra để phục vụ kiểm toán năng lượng hoặc chứng nhận ESG.
- Sử dụng các vật tư và thiết bị đạt chuẩn IEC, đảm bảo tương thích với hệ thống đang vận hành.
Với đội ngũ kỹ sư đạt chứng chỉ an toàn làm việc trên cao và chuyên môn sâu trong lĩnh vực điện mặt trời công nghiệp, INS Energy cung cấp dịch vụ O&M trọn gói: kiểm tra, giám sát, vệ sinh, bảo trì định kỳ, kiểm định inverter và hỗ trợ nghiệm thu kỹ thuật.nINS Energy cam kết đảm bảo hệ thống của doanh nghiệp vận hành ổn định – an toàn – đạt hiệu suất tối ưu theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật mới nhất năm 2025.
Liên hệ INS Energy để được tư vấn.