EnglishTheo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA), đến cuối năm 2024, điện mặt trời chiếm đến 75% trong tổng công suất điện tái tạo tăng thêm.
Tăng trưởng kỷ lục của điện mặt trời
Tính đến cuối năm 2024, tổng công suất điện tái tạo toàn cầu đã đạt 4.448 gigawatt (GW), đánh dấu mức tăng kỷ lục 15,1% so với năm trước đó, tương đương 585 GW. Trong đó, điện mặt trời dẫn đầu với mức tăng 452 GW, nâng tổng công suất lên 1.865 GW. Ngược lại, năng lượng gió chỉ đóng góp thêm 113 GW, thủy điện 15 GW, năng lượng sinh học 4,6 GW và địa nhiệt 0,4 GW.
Một trong những lý do chính khiến điện mặt trời bùng nổ mạnh mẽ là chi phí sản xuất giảm đáng kể. Theo định luật Swanson, chi phí của mô-đun pin mặt trời có xu hướng giảm 75% sau mỗi thập kỷ. Điều này đã được chứng minh trong thực tế khi giá tấm pin giảm sâu nhờ tiến bộ công nghệ và sự mở rộng quy mô sản xuất, đặc biệt là tại Trung Quốc – quốc gia dẫn đầu về năng lượng mặt trời.
Ngoài ra, điện mặt trời có lợi thế lớn về khả năng triển khai linh hoạt. Không giống như tuabin gió – vốn đòi hỏi địa hình rộng lớn và điều kiện gió phù hợp – các tấm pin mặt trời có thể được lắp đặt trên mái nhà, đất nông nghiệp, mặt nước và thậm chí cả sa mạc. Điều này giúp điện mặt trời trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều quốc gia đang đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo.
Theo cơ sở dữ liệu fDi Markets, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các dự án điện mặt trời năm 2024 đạt 88 tỷ USD, giảm nhẹ so với 98 tỷ USD năm 2023 nhưng vẫn cao gấp đôi so với mức 41 tỷ USD dành cho điện gió. Điều này phản ánh sự ưu tiên của các nhà đầu tư đối với điện mặt trời, nhất là trong bối cảnh chuỗi cung ứng năng lượng gió gặp nhiều khó khăn do các thách thức chính trị và logistics.
Thách thức và triển vọng trong tương lai
Mặc dù phát triển mạnh mẽ, ngành điện mặt trời vẫn đối mặt với một số rào cản nhất định. Các chính sách bảo hộ tại Châu Âu và Mỹ nhằm hạn chế nhập khẩu tấm pin giá rẻ từ Trung Quốc có thể làm tăng chi phí triển khai năng lượng sạch. Một số chuyên gia cũng cảnh báo về tình trạng thiếu hụt nguyên liệu sản xuất pin mặt trời trong tương lai.
Tuy nhiên, theo dự báo của Bloomberg (BNEF), công suất điện mặt trời toàn cầu sẽ đạt 698 GW vào năm 2025. Để đạt mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030, điện mặt trời cần tiếp tục giữ vai trò chủ đạo, chiếm ít nhất 50% tổng công suất năng lượng sạch bổ sung.
Sự phát triển mạnh mẽ của điện mặt trời không chỉ phản ánh xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu mà còn mở ra cơ hội lớn cho các quốc gia và doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Với chi phí ngày càng rẻ, công nghệ ngày càng tiên tiến và sự hậu thuẫn từ chính sách năng lượng, điện mặt trời sẽ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng của ngành năng lượng tái tạo trong những năm tới.